Λατρεία και σεβασμός προς τον Ησίοδο



Πλούταρχος, Νουμάς 4.6
Η θεότητα απέδωσε κάποια τιμή και στον Ησίοδο και τον Αρχίλοχο, όταν πέθαναν, εξαιτίας των Μουσών.

Πλούταρχος απ. 82 Sandbach
Ο Πλούταρχος ιστορεί ότι και στην εποχή του η Άσκρα ήταν ακατοίκητη , επειδή οι Θεσπιείς σκότωσαν τους κατοίκους, ενώ οι Ορχομένιοι δέχτηκαν όσους διασώθηκαν. Γι’ αυτό και ο θεός πρόσταξε τους κατοίκους του Ορχομενού να πάρουν τα λείψανα του Ησιόδου και να τα θάψουν στη χώρα τους, όπως ισχυρίζεται και ο Αριστοτέλης γράφοντας την Ορχομενίων πολιτεία.

Παυσ. 9.38.3-4
[Στον Ορχομενό] υπάρχουν τάφοι του Μινύα και του Ησιόδου. Λένε [οι Ορχομένιοι] ότι παρέλαβαν τα οστά του Ησιόδου με τον ακόλουθο τρόπο: επειδή μια λοιμώδης αρρώστια είχε κυριεύσει και τους ανθρώπους και τα ζωντανά, έστειλαν αντιπροσώπους στο θεό [Απόλλωνα]. Λένε ότι η Πυθία αποκρίθηκε σ’ αυτούς πως πρέπει να μεταφέρουν τα οστά του Ησιόδου από τη Ναυπακτία στον Ορχομενό και πως άλλη γιατρειά δεν υπήρχε γι’ αυτούς. Τότε ρώτησαν για δεύτερη φορά σε ποιο μέρος της Ναυπακτίας θα τα βρούνε. Και πάλι η Πυθία απάντησε ότι μια κουρούνα θα τους υποδείξει το μέρος. Έτσι, ισχυρίζονται, όταν οι απεσταλμένοι στο θεό αποβιβάστηκαν στη γη (της Ναυπακτίας), είδαν έναν  βράχο κοντά στο δρόμο και το πουλί πάνω στο βράχο. Τα οστά του Ησιόδου τα βρήκαν σε μια κοιλότητα του βράχου. Και μια ελεγεία είναι γραμμένη πάνω στο μνήμα:
            Η πολύσπαρτη Άσκρα ήταν η πατρίδα του, αλλά σαν πέθανε
            τα οστά του Ησίοδου κατέχει η γη των Μινυών
            που κεντούν τα άλογα. Η δόξα του υψώνεται μέγιστη στην Ελλάδα,
            όταν κρίνονται οι άνθρωποι στη βάσανο της σοφίας.

Inscriptiones Graecae VII 1785 [1]
Ορόσημο της ιερής γης εκείνων που τελούν από κοινού θυσίες στις Μούσες του Ησιόδου.

Τ105. Inscriptiones Graecae VII 4240a, b, c [2]
(a)               Ο Ευθυκλής, γιος του Αμφικρίτου, έκανε αυτή την αφιέρωση στις Μούσες,
στολίζοντάς την με στίχους. Μακάρι η χάρη τους να είναι αιώνια
και να διαφυλάσσουν την τελειότητα της γενιάς και του ονόματός του.
(b)               Μ’ αυτό τον τρόπο, κατά πρόσωπο, γέρος πολύ, σαν θνητός,
εγώ, ο Ελικών, γνώστης των Μουσών, φωνάζω έναν χρησμό:
στους θνητούς που υπακούν στις διδαχές του Ησίοδου
θα υπάρχει ευνομία και γη καρπούς γεμάτη.
(c)                Ο Ησίοδος, γιος του Δίου, τις Μούσες και το θεϊκό Ελικώνα
με ωραιότατους ύμνους [                                                ]

SEG 44.1291, 47.1874 -ΒΕ1995.604 [3]
Κάποτε ο ξακουστός Ησίοδος, όταν τον Πέρση, τον αδερφό του,.
[                            ] την πατρική [                                                ]
Όμως έδωσε πάρα πολλές συμβουλές, καθώς ταίριαζε,
καθώς ταίριαζε,[4] και μάλιστα σ’ έναν νεότερο [                  ]

Inscriptiones Graecae X 2. 2. 1 (pars II, fasc. II, sectio I), 55
Ούτε ποτέ λιμός βρίσκει ανθρώπους που δικάζουν δίκαια,
ούτε συμφορά, αλλά μοιράζονται στις γιορτές τα έργα των φροντίδων τους.[5]
                        Στη θεά Δικαιοσύνη.

Παυσ. 9.27.5
Εδώ [6] στέκει ένα χάλκινο άγαλμα του Ησίοδου.

Παυσ. 9.30.3
Είναι καθισμένος [στον Ελικώνα] και ο Ησίοδος έχοντας κιθάρα πάνω στα γόνατά του, ένα όχι και τόσο κατάλληλο στολίδι για τον Ησίοδο. Γιατί είναι φανερό και από τα ίδια τα έπη του ότι τραγουδούσε κρατώντας ράβδο δάφνης. [7]

Παυσ. 5.26.2 [8]
Πλάι στο μεγάλο ναό, στην αριστερή πλευρά αφιέρωσε [ο Μίκυθος] κι άλλα αγάλματα, την Κόρη της Δήμητρας, την Αφροδίτη, το Γανυμήδη, την Άρτεμη, από τους ποιητές τον Όμηρο και τον Ησίοδο...

Τ111. Χριστόδωρος, Παλ. ανθ. 2.1.38-40 [9]
Ο Ασκραίος Ησίοδος έμοιαζε να μιλά με τις ορεινές
Μούσες και πίεζε το χαλκό με τη θεόπνευστη μανία του,
ποθώντας να ψάλει ένθεο άσμα.


[Σταύρος Γκιργκένης]



[1] Ορόσημο από τις Θεσπιές, τέλος του 3ου αιώνα π.Χ.  
[2] Στήλη με τρεις επιγραφές, Θεσπιές, 3ος αιωνας π.Χ.
[3] Επιγραφή σε εξάμετρο από την περιοχή Armawir της Αρμενίας, περίπου 200 π.Χ.
[4] Η επανάληψη της φράσης είναι πιθανότατα αποτέλεσμα λάθους.
[5] Έργα 230-231.
[6] Στην αγορά των Θεσπιών.
[7] Θεογονία 30-31.
[8] Ο Παυσανίας περιγράφει τα πολυάριθμα αφιερώματα του Μικύθου στην Ολυμπία.
[9] Το επίγραμμα βρισκόταν χαραγμένο στο Βυζάντιο, στο γυμνάσιο του Ζεύξιππου.