H AΝΑΜΕΝΟΜέΝΗ

O ἀσφοδελὸς λειμών του Ομήρου, όπου κατοικούν τα πνεύματα των νεκρών (Οδύσσεια ω 14), γίνεται συνήθως αντιληπτός ως ένας ευχάριστος, ακόμη και επιθυμητός τόπος. Αυτή ήταν η εντύπωση μεταξύ πολλών από τους αρχαίους Έλληνες ποιητές και ομηρικούς σχολιαστές, οι οποίοι θεώρησαν ότι το επίθετο ἀσφοδελός σημαίνει «ανθισμένος», «ευωδιαστός», «γόνιμος» και «καταπράσινος» και φαντάστηκαν τον λειμώνα ως ένα είδος «παραδείσου». 
Ωστόσο δεν είναι αυτή η εικόνα που προκύπτει από τις ραψωδίες λ και ω της Οδύσσειας, όπου έχουμε την πρώτη εκτεταμένη περιγραφή του Άδη και τις πρωιμότερες αναφορές σε ένα «ασφοδελό λιβάδι». Τα τρία χωρία, στα οποία ο Άδης χαρακτηρίζεται μ’ αυτό τον τρόπο (λ 539, 573, ω 13), απεικονίζουν ένα σκοτεινό, ζοφερό και άχαρος μέρος. 
Αυτά δεν είναι τα Ηλύσια Πεδία, όπου η ζωή είναι εύκολη και φυσάει πάντα ένας δροσιστικός δυτικός άνεμος (δ 561 - 569). Ούτε είναι τα Νησιά των Μακάρων, όπου το έδαφος φέρει τους γλυκούς καρπούς του για τους διακεκριμένους και ανέμελους ήρωες (Ησίοδο…

Από την Εποχή του Χαλκού στο Αιγαίου έχουν σωθεί απεικονίσεις των μουσικών και των τραγουδιστών, καθώς και εικόνες και θραύσματα των μουσικών οργάνων. Στην πρώιμη περίοδο κυριαρχεί ως μουσικό όργανο η άρπα, αλλά από τη μέση εποχή και μετά επικρατεί στη θέση της η λύρα. Διαθέτουμε επίσης δείγματα και απεικονίσεις σείστρων.          Αντίθετα από τις άρπες, οι λύρες έχουν μια σειρά από χορδές ίσου μεγέθους που κατεβαίνουν στο ηχείο από έναν ζυγό υποστηριζόμενο από δύο βραχίονες ίσου μήκους. Για την παραγωγή των διάφορων ήχων οι χορδές είτε κουρδίζονται (συνήθως με τέντωμα στο ζυγό), είτε πιέζονται με το αριστερό χέρι, δηλαδή τα δάχτυλα ακουμπάν τις χορδές σε διάφορα ύψη, συντομεύοντας τις ταλαντώσεις τους κατά το χτύπημα. Η λύρα υπάρχει σε δύο τύπους, που ονομάζονται χέλυς και φόρμιγγα ή κιθάρα. Στην κλασική εποχή η χέλυς, η οποία πήρε το όνομά της από την ομοιότητά της με χελώνα, θεωρούνταν όργανο των ερασιτεχνών, ενώ η κιθάρα ήταν μεγάλη και προοριζόταν για επαγγελματίες. Από τις απεικο…

Η υμνογραφία αποτελεί βασικό στοιχείο κάθε λατρείας τόσο αρχαίας όσο και σύγχρονης, αφού το θρησκευτικό άσμα, όπως άλλωστε και κάθε είδους θρησκευτική τέχνη, σηματοδοτεί μια αλλαγή στη συμπεριφορά των ανθρώπων σε σχέση με την καθημερινότητά τους. Η αλλαγή αυτή είναι απαραίτητη, προκειμένου ο πιστός να εισαχθεί σε μια κατάσταση διαφορετική από την τετριμμένη και να νιώσει ότι έρχεται σε επαφή με κάτι ανώτερο από αυτόν. Γι’ αυτό και το θρησκευτικό άσμα συνοδεύεται συνήθως και από άλλες μη «κανονικές» συμπεριφορές, όπως λ.χ. το άπλωμα των χεριών, το γονάτισμα ή ακόμη και το ξάπλωμα στο έδαφος. Το σημαντικό στοιχείο σε όλη αυτή τη διαδικασία είναι ότι επιτρέπει στο άτομο να αναγνωριστεί ως προσευχόμενο τόσο από τον εαυτό του όσο και από την κοινότητα των υπόλοιπων πιστών, αλλά και από την ίδια τη θεότητα.     Το θρησκευτικό άσμα εντάσσεται, λοιπόν, σε ευρύτερα συμφραζόμενα, τα οποία κατά κάποιο τρόπο περιχαράσσουν μια θρησκευτική σφαίρα μέσα στα εγκόσμια. Η περιχαράκωση αυτή έχει και άλλου…

[Επειδή κυκλοφορεί πολύ μια ανάρτηση με ερμηνείες και ετυμολογίες αρχαίων ονομάτων που έχει κατά τη γνώμη μου ανακρίβειες, είπα να δώσω τη δική μου εκδοχή για μερικά από αυτά, στηριγμένος κυρίως στον Chantraine, αλλά και άλλες έγκυρες πηγές]
Διομήδης: το πρώτο συνθετικό από το Ζεύς / Διός και το δεύτερο από το μήδεα = η σκέψη (< μήδομαι =σκέφτομαι, σχεδιάζω). Συνεπώς Διομήδης = η σκέψη, το σχέδιο του Δία.
Λαέρτης: λαός και ἐρέθω =ερεθίζω, διεγείρω, ξεσηκώνω. Πβ. με αντιστροφή στη σειρά των συνθετικών το μυκηναϊκό Ἐρτίλαος.
Λέανδρος: «ο άνδρας του στρατού», δηλαδή ο στρατιώτης. Εδώ λαός = στρατός.
Ορέστης: από το ὄρος και την κατάληξη -της. Δεν είναι σύνθετη λέξη, αλλά παράγωγη. Η λέξη είχε δύο θέματα: ὄροσ- και ὄρεσ-. Το πρώτο θέμα χωρίς κατάληξη έδωσε την ονομαστική ὄρος, το δεύτερο θέμα υπέστη φωνητικές αλλοιώσεις στις πλάγιες πτώσεις: π.χ. γενική ενικού ὄρεσ-ος> ὄρεhος> ὄρεος> (τοῦ) ὄρους Ο Όμηρος διατηρεί λείψανο τοπικής/οργανικής ὄρεσ-φι (=στα βουνά). Πραγματικό σύνθετο εί…