Ανθίππη
Μεταξύ των Χαόνων[1] υπήρχε ένας εξαιρετικός νέος, ο οποίος ερωτεύτηκε την Ανθίππη. Αφού κέρδισε την εύνοιά της με κάθε τέχνασμα, την έπεισε να σμίξει μαζί του. Αλλά και η ίδια δεν ήταν ανεπηρέαστη από πόθο για το νέο. Έτσι στο εξής, κρυφά από τους γονείς τους, εκπλήρωσαν την επιθυμία τους. Όταν κάποτε οι Χάονες τελούσαν γιορτή με δημόσια δαπάνη και όλοι τους ευωχούνταν, οι δυο τους ξεγλίστρησαν και στριμώχτηκαν σε ένα σύδεντρο. Έτυχε όμως ο γιος του βασιλιά, ο Κίχυρος, να κυνηγά μια λεοπάρδαλη, η οποία επίσης είχε στριμωχτεί στο ίδιο σύδεντρο. Ο Κίχυρος έριξε εναντίον της το ακόντιό του, αποτυγχάνοντας να την χτυπήσει, πετυχαίνοντας όμως το κορίτσι. Νομίζοντας ότι είχε χτυπήσει το θηρίο, οδήγησε το άλογό του πιο κοντά. Βρίσκοντας το νέο να έχει χέρια του πάνω στο τραύμα της κοπέλας, βγήκε εκτός εαυτού και στριφογυρνώντας γλίστρησε από το άλογό του σε ένα μέρος απόκρημνο και πετρώδες, όπου και πέθανε. Οι Χάονες, τιμώντας το βασιλιά, έχτισαν τείχη γύρω από εκείνο ακριβώς το σημείο και ονόμασαν την πόλη Κίχυρο.[2] Ορισμένοι λένε ότι το σύδεντρο εκείνο ανήκε στην Ήπειρο, θυγατέρα του Εχίονος, η οποία μετανάστευσε από τη Βοιωτία συνοδευόμενη από την Αρμονία και τον Κάδμο και κουβαλώντας τα λείψανα του Πενθέα.[3] Η Ήπειρος πέθανε και θάφτηκε κοντά σ’ αυτό το σύδεντρο. Γι’ αυτό και η περιοχή ονομάστηκε απ’ αυτήν Ήπειρος.
[1] Οι Χάονες ήταν αρχαίος λαός της Ηπείρου. Η χώρα τους Χαονία πήρε την ονομασία της, κατά την παράδοση, από τον γιο του Πρίαμου Χάονα, ο οποίος ακολούθησε τον αδερφό του Έλενο στην Ήπειρο. Χαονία συχνά ονομαζόταν ολόκληρη η Ήπειρος.
[2] Αρχαία πόλη της Θεσπρωτίας στην Ήπειρο. Ήταν πρωτεύουσα της Ελαιάτιδας ή Ελαΐτιδας, που βρισκόταν νότια της σημερινής Πάργας, κοντά στον ποταμό Αχέροντα. Παλαιότερα η Κίχυρος ονομαζόταν Εφύρη ή Εφύρα.
[3] Ο Κάδμος και η Αρμονία είναι οι μυθικοί ιδρυτές της Θήβας. Ο Εχίων ήταν ένας από τους λεγόμενους Σπαρτούς, δηλαδή τους άνδρες που φύτρωσαν από τη Γη, όταν o Κάδμος φύτεψε στο χώμα τα δόντια του δράκοντα που είχε σκοτώσει. Οι άνδρες αυτοί βοήθησαν στο χτίσιμο της Θήβας. Ο Eχίων νυμφεύτηκε την κόρη του Κάδμου Αγαύη. Παιδιά τους ήταν ο Πενθέας και η Ήπειρος. Ο Πενθέας ως βασιλιάς της Θήβας αντιτάχτηκε στη λατρεία του Διόνυσου στη Θήβα και φυλάκισε το θεό. Αυτός, όμως, έσπασε τα δεσμά του και πληροφόρησε τον Πενθέα ότι πολλές γυναίκες της Βοιωτίας τον λάτρευαν πάνω στον Κιθαιρώνα. Ο Πενθέας ανέβηκε στο βουνό για να τις παρακολουθήσει, αλλά μόλις έγινε αντιληπτός, κατακρεουργήθηκε άγρια από τις μαινόμενες Βάκχες. Σύμφωνα με την παράδοση στο φόνο πρωτοστάτησε η ίδια η μητέρα του, που πάνω στην έκσταση πέρασε το κεφάλι του γιου της για κεφάλι λιονταριού. Ο Ευριπίδης πραγματεύτηκε το μύθο του Πενθέα στο δράμα Βάκχες.