Ομήρου εγκώμιο

            Το ποίημα περιέχεται σε πάπυρο του 1ου αιώνα μ.Χ. και συνιστά μια εξύμνηση του Ομήρου, του ανθρώπου ο οποίος αναφερόταν από τους αρχαίους απλά ως ο Ποιητής. Η συγγραφή του ποιήματος τοποθετείται από άλλους στην ελληνιστική εποχή και από άλλους στον 1ο αιώνα μ.Χ.

            Στην αρχή του ποιήματος αναφέρονται μια σειρά από περιοχές, πόλεις και έθνη της Ελλάδας που υμνούν τον Όμηρο, ενώ στη συνέχεια ο Όμηρος εξυψώνεται σε δημιουργό όλης της ποίησης, αλλά και σε υπόδειγμα για την πολιτισμένη ζωή μεταξύ τω ανθρώπων Το κείμενο παρουσιάζει επιδράσεις του Ευριπίδη, του Τιμόθεου και του Αντίμαχου, ενώ είναι γραμμένο σε αναπαιστικό μέτρο.

... το έθνος των Αιτωλών απ’ την Ηλεία, [1]

            της Δύμης [2] το κύμα, της Λοκρίδας οι ακτές

            δίπλα στη θάλασσα, των Κρισαίων[ 3] τριπόδων

            το άγιο που τραγουδάει ύμνους όρος, [4]

            τα λεύτερα υψώματα του Τευμησσού [5]

            και της γενιάς του Εριχθόνιου οι βλαστοί [6]

            που η βασίλισσα Παλλάδα τ’ όνομά τους το κατέγραψε

            πάνω απ' όλων των θνητών στον πόλεμο και τη σοφία.

            Όλοι τους, Όμηρε, κληρονόμησαν και μεγαλύνουν

τη φύση των επικών ποιημάτων σου,

            την παινεμένη από τους διαλεχτούς ανθρώπους,

            τη φωνή σου την αθάνατη, δώρο των Μουσών:

            αυτήν με τις δικές σου αδιάκοπες φροντίδες

υφαίνοντας, [7] σαν θάλασσα την ξέρασες στην ακτή

στους δίχως ποίηση ανθρώπους. [8]

Απ' το δικό σου το σπουδαίο το νου

ένα πνεύμα σοφό...

φανερώθηκε ίσο με τον πυρσό

που από τον Όλυμπο... (έλαμψε)

σ' όσους θνητούς τους θεσμούς... (της πολιτισμένης ζωής

οι θεοί έδωσαν)...[9]

---

[1] Οι Αιτωλοί είχαν ως ήρωα τον Ενδυμίωνα, ο οποίος ήταν Ηλείος στην καταγωγή.

[2] Πόλη της Αχαΐας.

[3] Από την Κρίσα, επίνειο των Δελφών.

[4] Όλη η περίφραση δηλώνει τον Παρνασσό και του Δελφούς.

[5] Πόλη και βουνό της Βοιωτίας.

[6] Εννοεί τους Αθηναίους. Ο Εριχθόνιος υπήρξε ένας από τους πρώτους βασιλείς των Αθηνών διάδοχος του Κέκροπα.

[7] Το ρήμα υφαίνω χρησιμοποιείται συχνά με την ειδική σημασία «δημιουργώ ποίηση, όπως ο υφαντής ένα υφαντό» και εμπεριέχει την έννοια της καλλιτεχνικής δεξιοτεχνίας.

[8] Σουρεαλιστική μεταφορά που θέλει να δείξει ότι αυτά που παρήγαγε ο Όμηρος χρησίμευσαν ως τροφή για τους μεταγενέστερους ποιητές. Πβ. και όσα αναφέρει ο Αιλιανός (Ποικ. Ιστ. 13. 22) για κάποιον πίνακα που έδειχνε τον Όμηρο να ξερνά και τους άλλους ποιητές να τρων από τον εμετό του.

[9] Παρά τον αποσπασματικό χαρακτήρα των στίχων, το νόημα μοιάζει να είναι ότι ο Όμηρος έγινε υπόδειγμα όχι μόνο για την ποίηση, αλλά και για τους κανόνες της πολιτισμένης ζωής μεταξύ των ανθρώπων. Η αναφορά στον Όλυμπο πρέπει να υποδηλώνει ένα είδος αποθέωσης, αλλά και έναν έμμεσο παραλληλισμό με τον Δία, μέγιστο μεταξύ των θεών και δότη της πολιτισμένης ζωής και της τάξης στον κόσμο.