Τρεις αρχαίες μαγικές επωδές




Ο εξάμετρος στίχος δεν χρησιμοποιήθηκε μόνο για τη συγγραφή μεγαλόπνοων επικών ποιημάτων, αλλά και για πολύ ταπεινότερους σκοπούς, όπως π.χ. για επωδές, μαγικά άσματα που αποσκοπούσαν στο να επιτύχουν ίαση μιας ασθένειας, ερωτική προσκόλληση, καλοτυχία ή κακοτυχία κ.τ.λ. Στα παπυρικά αποσπάσματα από πάπυρο του 1ου αιώνα π.Χ. που ακολουθούν υπάρχουν τρία τέτοια μαγικά άσματα, ένα για τα εγκαύματα και δύο για τον πονοκέφαλο. Είναι φανερή η χαρακτηριστική για μαγική επίκληση επανάληψη του μαγικού αριθμού επτά, η επανάληψη λέξεων που αφορούν τον επιδιωκόμενο σκοπό (εδώ τον πόνο), η χρήση προστακτικών κ.ά.

i.
(Mαγικός) λόγος για τον πόνο στο κεφάλι:
[           ] [1] γιατί εσύ είσαι για τους θνητούς [βοηθός]∙
πλησίασε στις εξορμήσεις σου και κάνε να είναι αποτελεσματική η επωδή.


ii.
[           ] της Σύριας απ' τα Γάδαρα επωδή για κάθε έγκαυμα:
[           ] o οίκος όπου τελούνται τα μυστήρια κατακάηκε,
στο ψηλότατο βουνό κατακάηκε [                                          ]
(ξεράθηκαν) επτά κρήνες λύκων, [2] επτά άρκτων, επτά λεόντων.
Όμως με βαθυγάλαζα μάτια επτά παρθένες [3] άντλησαν νερό
με βαθυγάλανες στάμνες και έσβησαν τη φωτιά την ακάματη.

iii.
Της Φιλίννης της Θεσσαλής επωδή για τον πονοκέφαλο:
φύγε πόνε του κεφαλιού, φύγε και χάσου κάτω απ' την πέτρα.
Φεύγουν οι λύκοι, φεύγουν τα άλογα με το ένα νύχι
ορμητικά κινημένα απ' τα χτυπήματα της τέλειας επωδής μου.




[1] To όνομα της θεότητας, στην οποία γινόταν η επίκληση λείπει. Ίσως ήταν η Εκάτη.
[2] Δηλαδή κρήνες απ' όπου έπιναν νερό οι λύκοι και τα άλλα άγρια ζώα που αναφέρονται παρακάτω.
[3] Ίσως να εννοείται ο επτάρροος Νείλος.

Σχόλια